ATATÜRK’ÜN “BAŞÖĞRETMEN” UNVANINI KABUL ETME SÜRECİ VE ÖĞRETMENLER GÜNÜ’NÜN TARİHÇESİ
Atatürk’ün “Başöğretmen” unvanını kabul ettiği tarih 24 Kasım 1928‘dir. Bu tarih, Türkiye’de her yıl ÖĞRETMENLER GÜNÜ olarak kutlanmaktadır. Atatürk, 1928’de Lâtin harflerinin kabulünden sonra yeni harfleri halka öğretmek amacıyla çalışmalara katılmış ve bu unvan kendisine verilmiştir (Yılmaz, 2012, s. 118).
Atatürk’ün “Başöğretmen” unvanını kabul etme süreci, Türkiye’nin eğitimde ve dilde gerçekleştirdiği devrimlerin bir parçası olarak gelişmiştir. 1 Kasım 1928’de, Lâtin alfabesine dayanan Türk Harf Devrimi yasası TBMM’de kabul edildi. Bu devrim, Osmanlı döneminde kullanılan Arap harflerinin yerine Lâtin alfabesinin getirilmesiyle, halkın okuma-yazma oranını artırmayı ve modern bir eğitim sistemine geçişi amaçlıyordu (Erdem, 2014, s. 56).
Harf Devrimi’nin ardından Atatürk, yeni harflerin halk arasında hızla yayılması için başlatılan Millet Mektepleri projesine bizzat liderlik etti. Millet Mektepleri, yeni harfleri öğretecek kurslar olarak tasarlandı ve her yaştan insana açık oldu (Arslan, 2016, s. 88). Bu süreçte Atatürk, yeni harfleri öğretmek için eğitimlere katılarak halka doğrudan örnek oldu.
24 Kasım 1928 tarihinde Atatürk, Millet Mektepleri Başöğretmeni olarak görev almayı kabul etti ve bu unvan kendisine verildi. Bu olay, Atatürk’ün eğitime ve öğretmenlere verdiği önemi göstermesi açısından büyük bir anlam taşır. “Başöğretmen” unvanı, onun eğitim alanındaki reformlarının bir sembolü haline geldi ve modern Türkiye’nin temellerini güçlendiren önemli bir adım oldu (Sarı, 2015, s. 102).
Atatürk’ün “Başöğretmen” olarak eğitim seferberliğinde bizzat yer alması, halkı cesaretlendirdi ve kısa sürede büyük bir okuma-yazma seferberliği başlatıldı. Bu nedenle, 24 Kasım tarihi Türkiye’de Öğretmenler Günü olarak kutlanmaktadır.
***
Öğretmenler Günü’nün Tarihsel Gelişimi
24 Kasım’ın Öğretmenler Günü olarak kutlanmasının Türkiye’deki gelişimi, Atatürk’ün 1928’de “Başöğretmen” unvanını kabul etmesiyle başlamaktadır. Bu günün Öğretmenler Günü olarak kabul edilmesinin tarihsel arka plânı şu şekilde gelişmiştir:
a. Atatürk’ün Başöğretmenliği Kabul Etmesi (1928)
Atatürk, 24 Kasım 1928 tarihinde, Millet Mektepleri başöğretmeni olarak görevi kabul etti ve bu tarih, Türk eğitim tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Harf Devrimi’nin ardından halkı okuma-yazma konusunda eğitmek için Atatürk’ün bu görev üstlenmesi, öğretmenlerin ve eğitimin önemini vurgulayan bir adım olarak kaydedildi (Yılmaz, 2012, s. 120).
b. Öğretmenler Günü’nün İlanı (1981)
Atatürk’ün Başöğretmen unvanını kabul ettiği 24 Kasım, 1981 yılında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Öğretmenler Günü olarak ilan edilmiştir. Bu karar, öğretmenlerin toplumsal rolüne ve eğitimdeki katkılarına olan saygıyı artırmayı hedeflemiştir. 24 Kasım, Türkiye’de her yıl öğretmenlerin, eğitim alanındaki başarıları ve katkıları kutlanarak, öğretmenlik mesleğinin toplumsal değeri vurgulanır (Arslan, 2016, s. 91).
c. Öğretmenler Günü’nün Sosyal Anlamı
Öğretmenler Günü, sadece öğretmenleri onurlandırmakla kalmayıp, eğitim sisteminin güçlendirilmesi ve öğretmenlerin sorunlarına dikkat çekilmesi için bir platform olmuştur. Bu özel gün, öğretmenlerin moral ve motivasyonunu artırmak, eğitimdeki gelişmeleri kutlamak amacıyla çeşitli etkinliklerle kutlanır (Sarı, 2015, s. 104).
KAYNAKÇA
Arslan, H. (2016). Türk Eğitim Tarihi ve Devrimler. Ankara: Eğitim Yayınları.
Erdem, Y. (2014). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Eğitim Reformları. İstanbul: Tarih Yayıncılık.
Sarı, M. (2015). Atatürk’ün Eğitimdeki Rolü ve Başöğretmenlik Unvanı. Ankara: Gelişim Yayınları.
Yılmaz, A. (2012). Türk Harf Devrimi ve Eğitimde Atatürk Dönemi. İstanbul: Eğitim Kitapları.
24.11.2024
Av. Fahrettin ÖNDER
E. Öğ. Alb. / Hukukçu / Öğretim Görevlisi
