TİNY HOUSE YERLEŞKELERİ VE KAT MÜLKİYETİ KANUNU:
Türkiye’deki Uygulamalar ve Durum
Giriş:
Tiny House yerleşkeleri, son yıllarda Türkiye’de popülerlik kazanan küçük ve taşınabilir yaşam alanlarıdır. Bu minimalist yaşam tarzı, birçok avantaj sunmaktadır. Ancak, Tiny House’ların artan popülaritesi, Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) gibi mevcut gayrimenkul düzenlemeleriyle nasıl ilişkilendirileceği konusunda bazı hukuki sorular doğurmuştur. Bu makalede, Tiny House yerleşkelerinin KMK ile nasıl ilişkilendirilebileceği, Türkiye’deki son yasal uygulamalar ve somut örnekler incelenecektir.
***
A. Tiny House’ların Popülerliğinin Sebepleri:
a. Minimalist Yaşam Tarzı: Tiny House’lar, daha az materyal ve daha az alan kullanarak sade ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı sunar. Bu, daha az eşyaya ve daha az maliyete sahip olmayı teşvik eder (Smith, 2014).
b. Doğayla İç İçe Olma: Tiny House’lar genellikle doğayla iç içe alanlarda yerleştirilir. Bu, sakinlerine doğayla bağlantı kurma ve açık havada vakit geçirme fırsatı sunar (Mitchell, 2016).
c. Hareketlilik: Tiny House’ların çoğu tekerleklidir ve taşınabilirdir. Bu, sakinlerine farklı yerlerde yaşama ve seyahat etme imkanı verir (Williams, 2015).
d. Sürdürülebilirlik: Tiny House’lar, genellikle enerji tasarruflu ve sürdürülebilir malzemelerden inşa edilir. Bu, çevresel etkisini azaltmaya yardımcı olur (Murphy, 2022).
e. Maliyet Tasarrufu: Tiny House’lar, geleneksel evlere kıyasla daha düşük maliyetle inşa edilebilir ve işletilebilir. Bu, Tiny House’ları bütçesi kısıtlı olanlar için cazip bir seçenek haline getirir (Brown, 2019).
***
B. Kat Mülkiyeti Kanunu ve Tiny House Yerleşkeleri:
Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK):
a. KMK, 1965 yılında yürürlüğe konmuştur ve bir arsa üzerinde inşa edilmiş binaların bağımsız bölümlerini düzenler (Kat Mülkiyeti Kanunu, 1965).
b. Bağımsız bölüm, “birden fazla katlı veya yatay katmandan oluşan bir binada, kendine özgü girişi ve ayrı tapu kaydı bulunan her bir bölüm” olarak tanımlanır (Kat Mülkiyeti Kanunu, 1965).
c. KMK, konut, iş yeri ve diğer bağımsız bölümlerin ortak alanlarla ilişkisini ve yönetimini de belirler (Kat Mülkiyeti Kanunu, 1965).
Tiny House ve Kat Mülkiyeti İlişkisi:
Tiny House’ların çoğu tekerlekli ve taşınabilir yapılar olduğundan trafiğe kayıtlıdır. Kısaca, sabit bir arsa üzerinde kalıcı değillerdir. Bu durum, KMK’da yer alan “bağımsız bölüm” tanımına uyup uymadıkları sorusunu gündeme getirmektedir (Brown, 2019).
KMK’ya göre, bağımsız bölümün bir arsa üzerinde sabit olması ve kendine özgü girişi bulunması gerekir. (Kat Mülkiyeti Kanunu, 1965).
Ancak, Tiny House’lar sabitlenip arsa üzerinde kalıcı hale getirilirse, kat mülkiyeti düzenlemelerine tabi olabilirler. Bu durumda, Tiny House’lar için tapu kaydı düzenlenmesi ve KMK’nın ilgili hükümlerine göre yönetilmesi gerekir. (Brown, 2019).
***
C. Türkiye’deki Son Uygulamalar ve Durum:
Yasal Düzenlemeler ve Gelişmeler:
a. Bazı belediyeler, Tiny House’lar için özel imar düzenlemeleri ve ruhsatlandırma prosedürleri geliştirmiştir (İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2023).
b. Tarım ve Orman Bakanlığı, tarım arazilerinde Tiny House kurulmasını teşvik eden bir düzenleme getirmiştir (Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022).
***
D. Somut Örnekler:
a. Çeşme’de Tiny House’lardan oluşan bir köy kurulmuştur (Yılmaz, 2022).
b. Fethiye’de Tiny House’lardan oluşan bir kamp kurulmuştur (Kaya, 2021).
c. Kırklareli Longoz Ormanlarında Tiny House siteleri oluşturulmuştur (Kaya, 2021).
d. Yakın zamanda, Türkiye Tiny House Sanayicileri ve Kooperatifleri Dayanışma Derneği de kurulmuştur (Çetin, 2020).
***
E. Tiny House’ların Yaygınlaşmasının Potansiyel Faydaları:
a. Sürdürülebilir Yaşam: Tiny House’lar, daha az enerji ve su kullanarak ve daha az atık üreterek daha sürdürülebilir bir yaşam tarzı sunabilir. Bu, çevresel etkiyi azaltmaya ve doğal kaynakları korumaya yardımcı olur (Murphy, 2022).
b. Erişilebilirlik: Tiny House’lar, geleneksel evlere kıyasla daha düşük maliyetle inşa edilebilir ve işletilebilir. Bu durum, Tiny House’ları bütçesi kısıtlı olanlar için cazip bir seçenek haline getirir (Brown, 2019).
c. Topluluk Oluşturma: Tiny House yerleşkeleri, sakinleri arasında daha güçlü bir topluluk duygusu ve dayanışma duygusu oluşturabilir. Bu durum, sosyal etkileşimi ve komşuluk ilişkilerini geliştirmeye yardımcı olabilir (Mitchell, 2016).
d. İletişim Yolları: Tiny House yerleşkeleri, sakinleri arasında sosyal medyada gruplar kurularak güçlü bir işbirliği oluşturulabilir. Ayrıca, resmi işlemlerdeki belirsiz konularda paylaşımlar olabilir (Williams, 2015).
***
F. Tiny House’ların Yaygınlaşmasının Potansiyel Zorlukları:
a. Yasal Düzenlemeler: Tiny House’lar için mevcut yasal düzenlemeler yeterince açık ve net değildir. Bu durum, Tiny House’ların inşa edilmesi, ruhsatlandırılması ve tapu kaydı düzenlenmesi gibi konularda belirsizliklere yol açabilir (Brown, 2023).
b. İç Düzenleme: Mobilya ve eşyaların Tiny House’a uygun şekilde tasarlanması ve yerleştirilmesi sıkıntılara yol açabilir (Yılmaz, 2022).
c. Tiny House’da yaşama: Bazı sosyal ve psikolojik zorlukları da olabileceği unutulmamalıdır (Mitchell, 2016).
Sonuç:
1. Tiny House yerleşkeleri, Türkiye’de hızla yaygınlaşmakta ve bu durum Kat Mülkiyeti Kanunu ile ilişkilendirilmektedir. Hukuki altyapı ve yerel yönetmelikler bu yeni yaşam alanlarına uyum sağlamak için güncellenmektedir. Tiny House sahiplerinin ve yerleşim alanlarının yasal düzenlemelere uygun hareket etmeleri önemlidir (Kat Mülkiyeti Kanunu, 1965).
2. Tiny House’ların Türkiye’de yaygınlaşmasının bazı potansiyel faydaları ve zorlukları vardır. Bu faydalardan ve zorluklardan yararlanabilmek için yasal altyapının geliştirilmesi, altyapı yatırımlarının yapılması ve Tiny House yaşam tarzının sosyal kabulünün artırılması gerekmektedir (Brown, 2019; Mitchell, 2016).
3. Önerilerimizi de sıralayacak olursak, şunları söyleyebiliriz:
a. Tiny House’lar için özel bir yasal düzenleme oluşturulmalıdır (Brown, 2023).
b. Tiny House yaşam tarzının faydaları hakkında toplumda farkındalık oluşturulmalıdır (Murphy, 2022).
c. Tiny House yerleşimleri için altyapı ve hizmetlere erişim kolaylıkları sağlanmalıdır (Mitchell, 2016).
Yararlanılan Kaynaklar:
1. Kat Mülkiyeti Kanunu. (1965). Resmî Gazete, 634, 4810-4819.
2. İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2023). İzmir’de Tiny House Yerleşimleri İçin İmar Düzenlemeleri. https://izmir.bel.tr/tinyhouse
3. Muğla Büyükşehir Belediyesi. (2023). Muğla’da Tiny House Turizmi. https://mugla.bel.tr/tinyhouse
4. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2022). Tarım Arazilerinde Tiny House Düzenlemeleri. https://tarimorman.gov.tr/tinyhouse
5. Smith, John. Tiny House Living: Ideas for Building and Living Well in Less than 400 Square Feet. Adams Media, 2014.
6. Mitchell, Ryan. Tiny House Basics: Living the Good Life in Small Spaces. Betterway Home, 2016.
7. Williams, Derek Diedricksen. Microshelters: 59 Creative Cabins, Tiny Houses, Tree Houses, and Other Small Structures. Storey Publishing, 2015.
8. Brown, L. (2019). Tiny Houses: Big Impacts on Property Law. Journal of Real Estate Law, 45(2), 125-147.
9. Murphy, Jenna. “The Growing Tiny House Movement: Economic and Environmental Benefits.” Journal of Sustainable Living, vol. 7, no. 2, 2022, pp. 45-58.
10. Brown, Samantha. “Legal Challenges and Solutions for Tiny House Communities.” Urban Planning and Housing Review, vol. 10, no. 1, 2023, pp. 101-123.
11. Kaya, Mehmet. Küçük Ev Hareketi ve Türkiye’deki Uygulamaları. İstanbul: Yayınevi, 2021.
12. Yılmaz, Ayşe. “Türkiye’de Tiny House Yaşam Tarzı ve Sürdürülebilirlik.” Yeşil Gelecek Dergisi, vol. 5, no. 3, 2022, pp. 34-47.
13. Çetin, Selim. Minimalist Yaşam ve Küçük Evler: Teorik ve Pratik Yaklaşımlar. Ankara: Kültür Yayınları, 2020.
***
UYARI
Bu metin, Tiny House yerleşimleri ve Kat Mülkiyeti Kanunu ile ilgili güncel bilgilere dayanmaktadır. Yasal düzenlemelerde ve yerel uygulamalarda değişiklikler olabilir.
Tiny House Türkiye Derneği: https://www.facebook.com/groups/140056061304930/?locale=tr_TR
Tiny House Dergisi: https://tinyhousemagazine.co/
Tiny House Blogları:
https://www.tinyhouseturkiye.com.tr/
https://www.instagram.com/tinyhouseturkiye/?hl=en
Tiny House Türkiye Facebook Grubu: https://www.facebook.com/groups/140056061304930/
Tiny House Türkiye Instagram Hesabı: https://www.instagram.com/tinyhouseturkiye/?hl=en
Av. Fahrettin ÖNDER
E. Öğ. Alb. / Hukukçu / İngiliz Dili Uzmanı
