HASTANELER, NASIL YÖNETİLMELİ? (2)
Sevgili Okuyucularım,
Bilindiği gibi genellikle hastane ve sağlık kuruluşlarında yöneticilik yapanlar, tıp fakültelerinden mezun olan hekimlerdir. Tıp fakültelerinde ise yönetim, ekonomi, işletme, hukuk, finans vb. konularında eğitim verilmez. Bu nedenle hekimler, yönetim konusunda yeterli bilgi ve becerilerle donatılmış kişiler değildir.
Oysa, nasıl bir hastalığın tanı ve tedavisi için ayrıntılı bir teorik ve uygulamalı eğitim gerekiyorsa, bir hastane ve sağlık kuruluşunun yönetimi için de “Sağlık Yönetimi” eğitimi gereklidir. İyi bir sağlık yöneticisinin öncelikle bu konuda, bu alanda bilgi ve beceri eksikliğini gidermesi gerekmektedir. Zaten bu nedenledir ki; hekimlerin yönettiği hastane ve sağlık kuruluşlarında genellikle, çok yoğun olarak yönetim sorunları yaşanmaktadır: Kaynaklar israf edilmekte, çalışanların ve hastaların memnuniyeti dikkate alınmamakta, büyük kaoslar, verimsizlikler hatta yolsuzluklar yaşanmaktadır.
Hastaneler, ancak etkin bir yönetim anlayışıyla verimli, süratli ve kaliteli hizmet sunabilirler. Hastane yönetimi de diğer yönetimler gibi; plânlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdüm ve denetim gibi faaliyetleri yürütmek zorundadır. Ancak, hastaneleri, diğer işletmelerden farklı kılan önemli farklılıklar vardır. Sağlık hizmeti veren sağlık işletmeleri; insanın en önemli varlığı olan “sağlık” gibi son derece önemli ve çok hassas bir alanda hizmet sunmaları, diğer yandan insan gücü ile birlikte teknolojiyi kullanma zorunluluğu nedeniyle oldukça karmaşık kurumlardır. Diğer işletmelerde hizmet alan kişi; talep ettiği ürün veya hizmeti tanımlayabilmekte iken, sağlık kuruluşlarında hastanın birinci hedefi sağlığına kavuşmakla birlikte, talep ettiği hizmetin ne olduğunu tam olarak bilemez.
Sağlık İşletmelerinde diğer işletmelerde olduğu gibi verimlilik, kârlılık, etkinlik ve kalite gibi o işletmenin varlığını sürtülmesine yönelik temel unsurlar gözetilirken, öte yandan hizmetin standard hâle getirilmesi diğer işletmelerde olduğu gibi formüle edilmemiştir. Zira, her hastanın sorunu farklı ve kendine özeldir. Bu nedenle her hastaya sunulan sağlık hizmeti de farklıdır. Öte yandan, sağlık kuruluşlarında çok yüksek seviyede uzmanlaşma söz konusudur. Sağlık kuruluşlarında çalışan bu çok sayıdaki uzmanlaşmış meslek grupları arasında işlevsel bağımlılık çok fazladır.
Bu uzmanlaşmış farklı meslek grupları; kurumsal hedeften çok meslekî hedeflere önem verirler. Bu meslek gruplarının faaliyetlerini etkili bir şekilde denetleyecek bir denetim mekanizması kurulamamıştır. Ayrıca, sağlık kurumlarında gerçekleştirilen faaliyetlerin çoğu acil ve ertelenemez niteliktedir.
Hastaneler, ancak etkin bir yönetim anlayışıyla verimli, süratli ve kaliteli hizmet sunabilirler. Hastane yönetimi de diğer yönetimler gibi; plânlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdüm ve denetim gibi faaliyetleri yürütmek zorundadır.
Yaşar ASLAN
Sağlık Yönetim Uzmanı
