SİVAS KONGRESİ KARARLARI
4 /11 Eylül 1919 tarihlerinde Sivas’ta toplanan Kuva-yı Milliyeci Heyet-i Temsiliye’nin aldığı kararların yıl dönümündeyiz. Alınan kararlar, aziz ve asil Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlüğünün belgesi niteliğindedir.
Bu kararlara imza atan, vatanın kurtuluşunda alın teri bulunan ve can veren bütün vatan evlatlarının manevî huzurlarında tazimle minnet borçluyuz.
Hepsinin de ruhları şâd, mekânları cennet olsun!
SİVAS KONGRESİ’NDE ALINAN KARARLAR
UMÛMÎ KONGRE BEYÂN-NÂMESİDİR
Sivas
11 Eylül sene 335
Bütün milletçe ma’lûm olan mehâlik-i hâriciyye ve dâhiliyyenin tevlîd etmiş olduğu intibâh-ı millîden doğan Kongremiz mukarrerât-ı âtiyeyi ittihâz etmiştir:
1- Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye ile Düvel-i İ’tilâfiyye arasında mün’akid mütareke-nâmenin imzâ olunduğu 30 Teşrîn-i evvel 334 târîhindeki hudûdumuz dâhilinde kalan ve her noktası İslâm ekseriyyet-i kâhiresiyle meskûn olan memâlik-i Osmâniyye aksâmı yek-dîğerinden ve câmia-i Osmâniyye’den gayr-ı kâbil-i tecezzî ve hîçbir sebeble iftirâk etmez bir küll teşkîl eder; memâlik-i mezkûrede yaşayan bi’l-cümle anâsır-ı İslâmiyye yek-dîğerine karşı hürmet-i mütekâbile ve fedakârlık hissiyâtıyla meşhûn ve hukûk-ı ırkiyye ve ictimâiyyeleriyle şerâit-i muhîtiyyelerine tamâmıyla riâyetkâr öz kardeştirler.
2- Câmia-i Osmâniyyenin tamâmiyyeti ve istiklâl-i millîmizin te’mîni ve makâm-ı muallâ-yı hilâfet ve saltanatın masûniyeti için Kuvâ-yı Milliye’yi âmil ve irâde-i milliyyeyi hâkim kılmak, esası kat’îdir.
3- Memâlik-i Osmâniyyenin herhangi bir cüz’üne karşı vâki’ olacak müdâhale ve işgâle ve bi’l-hâssa vatanımız dâhilinde müstakil birer Rumluk ve Ermenilik teşkîli gâyesine ma’tûf harekâta karşı Aydın, Manisa, Balıkesir cebhelerinde mücâhedât-ı milliyyede olduğu gibi müttehiden müdâfaa ve mukâvemet esâs-ı meşrûu kabûl edilmiştir.
4- Öteden beri aynı vatan içinde birlikte yaşadığımız bi’l-cümle anâsır-ı gayr-ı müslimenin her türlü müsâvât-ı hukûkiyyeleri tamâmıyla mahfûz olduğundan, anâsır-ı mezkûreye hâkimiyyet-i siyâsiyye ve muvâzenet-i ictimâiyyemizi ihlâl edecek imtiyâzât i’tâsı kabûl edilmeyecektir.
5- Hükûmet-i Osmâniyye bir tazyîk-i hâricî karşısında memleketimizin herhangi bir cüz’ünü terk ve ihmâl etmek ıztırârında bulunduğu takdîrde makâm-ı hilâfet ve saltanatla vatan ve milletin masuniyet ve tamâmiyetini kâfil her türlü tedâbîr ve mukarrerât ittihâz olunmuştur.
6- Düvel-i İ’tilâfiyyece mütâreke-nâmenin imzâ olunduğu 30 Teşrîn-i evvel sene 334 târîhindeki hudûdumuz dâhilinde kalıp azîm ekseriyyet-i İslâmiyye ile meskûn olan ve harsî ve medenî fâikiyeti Müslümânlara ait bulunan vahdet-i mülkiyyemizin taksîmi nazariyesinden bi’l-külliye ferâgatle bu topraklar üzerindeki hukûk-ı târîhiyye, ırkiyye, dîniyye ve coğrâfiyyemize riâyet edilmesine ve buna mugâyir teşebbüsâtın ibtâline ve bu sûretle hak ve adle müstenid bir karâr ittihâz olunmasına intizâr ederiz.
7- Milletimiz insânî, asrî gâyeleri tebcîl ve fennî, sınâî ve iktisâdî hâl ve ihtiyâcımızı takdîr eder. Binâen-aleyh devlet ve milletimizin dâhilî ve hâricî istiklâli ve vatanımızın tamâmiyeti mahfûz kalmak şartıyla altıncı maddede musarrah hudûd dâhilinde milliyet esâslarına riâyet-kâr ve memleketimize karşı istîlâ emeli beslemeyen herhangi devletin fennî, sınâî, iktisâdî muâvenetini memnûniyetle karşılarız ve bu şerâit-i âdile ve insâniyyeyi muhtevî bir sulhun de âcilen takarrürü selâmet-i beşer ve sükûn-ı âlem nâmına ehass-ı âmâl-i milliyyemizdir.
8- Milletlerin kendi mukadderâtını bi’z-zât ta’yîn ettiği bu târihî devirde hükûmet-i merkeziyyemizin de irâde-i milliyyeye tâbi’ olması zarûrîdir. Çûnki: İrâde-i milliyyeye gayr-i müstenid herhangi bir hey’et-i hükûmetin indî ve şahsî mukarrerâtı milletçe mutâ’ olmadıktan başka hâricen de mu’teber olmadığı ve olamayacağı şimdiye kadar mesbûk ef’âl ve netâyic ile sâbit olmuştur. Binâen-aleyh milletin içinde bulunduğu hâl-i zucret ve endîşeden kurtulmak çârelerine bi’z-zât tevessüle hâcet kalmadan hükûmet-i merkeziyyemizin Meclis-i Millî’yi hemen ve bilâ-ifâte-i ân toplaması ve bu sûretle mukadderât-ı millet ve memleket hakkında ittihâz eyleyeceği bi’l-cümle mukarrerâtı Meclis-i Millî’nin murâkabesine arz etmesi mecbûrîdir.
9- Vatan ve milletimizin ma’rûz olduğu mezâlim ve âlâm ile ve tamâmen aynı gâye ve maksadla vicdân-ı millîden doğan vatanî ve millî cem’iyetlerin ittihâdından mütahassıl kitle-i umûmiyye bu kere “Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukûk Cem’iyeti” unvânıyla tevsîm olunmuştur. Bu cem’iyet her türlü fırkacılık cereyânlarından ve ihtirâsât-ı şahsiyyeden külliyen müberrâ ve münezzehtir. Bi’l-cümle Müslümân vatandaşlarımız bu cem’iyetin a’zâ-yı tabîiyyesindendirler.
10- Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukûk Cem’iyeti’nin 4 Eylül sene 335 tarihinde Sivas şehrinde in’ikâd eden Umûmî Kongresi tarafından maksad-ı mukaddesi ta’kîb ile teşkîlât-ı umûmiyyeyi idâre için bir (Hey’et-i Temsîliyye) intihâb edilmiş ve köylerden vilâyet merkezlerine kadar bi’l-cümle teşkîlât-ı milliyye takviye ve tevhîd olunmuştur.
UMÛMÎ KONGRE HEYETİ
11 Eylül 335
- MUSTAFA KEMÂL
- HÜSEYİN RAUF
- Erzurum Meb’ûsu RÂİF
- Trabzon Meb’ûsu İZZET
- Trabzon Meb’ûsu SERVET
- Erzincanlı Şeyh HACI FEVZÎ
- Beyrût Vâlî-i Sâbıkı BEKİR SÂMÎ BEY
- Bitlis Meb’ûsu SA’DULLÂH
- Mutki Aşîret Rüesâsından HACI MUSA BEY
- Erkân-ı Harb Mîralaylığından Mütekâid VÂSIF
- Bitlis Vâlî-i Sâbıkı MAZHAR MÜFÎD BEY
- Ankara Meb’ûsu ÖMER MÜMTAZ
- Ankara Meb’ûsu HUSREV SÂMÎ
- Mutasarrıf-ı Sâbıklardan HAKKI BEHİC
- Niğdeli RATİB-ZÂDE MUSTAFA
RUMELİ ANADOLU MÜDÂFAA-İ HUKÛK CEM’İYETİ NÂMIYLA CEM’İYET NAKLETMİŞTİR.
NOT:
“Kararların Arap harfli metni, Tarih Vesikaları Dergisi‘nde (C. 1, S. 1, Haziran 1941) bulunmaktadır. Bu metin, Prof. Dr. Recep TOPARLI tarafından, aslına bağlı kalınarak Lâtin alfabesine aktarılmış ve sadeleştirilmiştir.”
***
SADELEŞTİRİLMİŞ / ÖZETLENMİŞ “SİVAS KONGRESİ KARARLARI“
- Millî sınırlar içindeki bölgeler bölünmez bir bütündür. Birbirinden ayrılamaz.
- Osmanlı topraklarının bütünlüğünün sağlanması için milli güçlerin etkinliği ve millî egemenliğin üstün kılınması şarttır.
- Her türlü işgal ve müdahaleye karşı, millet birlik olarak kendisini müdafaa ve mukavemet edecektir. Hıristiyan azınlıkların her türlü güvenliği sağlandığından bunlara ayrıcalık tanınamaz.
- Manda ve koruyuculuk kabul edilemez.
- Milletin kendi geleceğine karar verebilmesi ve hükümetin başıboş bırakılmaması için Mebuslar Meclisi’nin derhal toplanması gerekir.
- Millî direnmeyi gerçekleştirmek için kurulan dernekler birleştirilmiş ve adı “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” olmuştur.
- Kutsal amacı ve umumî teşkilatı idare için Kongre tarafından bir Temsil Heyeti seçilmiştir.
https://sivas-kongresi-onemi-ozellikleri-sonuclari.nedir.org/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Sivas_Kongresi
https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/sivas-kongresi/
https://ait.hacettepe.edu.tr/egitim/ait203204/I9.pdf
