Türkiye’nin BRICS’e Tam Üyelik Başvurusu:
STRATEJİK BİR DÖNÜŞÜM VE KÜRESEL PERSPEKTİF
Türkiye’nin BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) grubuna resmi üyelik başvurusunda bulunması, hem bölgesel hem de küresel düzeyde derin stratejik yansımaları olan önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. BRICS’in temsil ettiği yükselen güçler bloğu, özellikle Batı merkezli ekonomik ve politik kurumlara alternatif bir düzen arayışını ifade ederken, Türkiye’nin bu sürece dahil olma isteği çok katmanlı nedenlere dayanmaktadır.
Türkiye’nin Dış Politika Vizyonunda Dönüşüm
Türkiye’nin BRICS’e katılma arzusu, son yıllarda dış politika alanında izlediği bağımsızlık eğilimini yansıtmaktadır. NATO üyesi olan Türkiye, aynı zamanda ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile karmaşık ilişkiler yürütmekte olup, bu süreçlerde zaman zaman krizler yaşamıştır. Özellikle ABD ile savunma alanında yaşanan gerginlikler ve AB ile müzakerelerdeki durağanlık, Türkiye’yi alternatif ittifaklar arayışına itmiştir. Türkiye’nin BRICS’e başvuru kararı, bu arayışın önemli bir parçası olarak değerlendirilmektedir (Düzgün, 2023; Göksel, 2022).
Türkiye, Batı ile ilişkilerini tamamen koparmak istememekle birlikte, BRICS üyeliği ile birlikte çok kutuplu bir dünya düzenine daha fazla entegre olmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda BRICS, Türkiye’nin jeopolitik ve ekonomik stratejileri açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. Bir yandan ekonomik işbirliğini artırma potansiyeli taşırken, diğer yandan Batı’nın baskısına karşı Türkiye’ye daha fazla manevra alanı sağlamaktadır (Öztürk, 2024).
BRICS Üyeliğinin Ekonomik Yansımaları
BRICS bloğu, küresel ekonomideki yükselen ekonomileri temsil etmektedir. Türkiye, 2020’li yıllarda karşılaştığı ekonomik zorluklar, döviz krizleri ve yüksek enflasyon gibi sorunlar karşısında yeni ekonomik ortaklıklar arayışına girmiştir. BRICS üyeliği, Türkiye’ye bu anlamda yeni ticaret ortaklıkları, teknolojik işbirlikleri ve finansal destek olanakları sunabilir (Middle East Monitor, 2024). Özellikle BRICS’in önerdiği alternatif finansman modelleri ve dolar dışı ticaret mekanizmaları, Türkiye için önemli bir çıkış yolu olarak görülmektedir (Stratfor, 2024).
Jeopolitik Denge ve BRICS’in Zorlukları
BRICS üyeliği, Türkiye’nin mevcut jeopolitik dengesini de önemli ölçüde etkileyecektir. NATO üyesi olan Türkiye, bu örgütün lider ülkeleri ABD ve Batı Avrupa ile stratejik ittifaklar kurmuşken, BRICS bloğunda özellikle Rusya ve Çin gibi Batı ile gerilim yaşayan ülkeler bulunmaktadır. Bu durum, Türkiye’nin dış politikada denge kurma çabalarını zorlaştırabilir. Ayrıca, BRICS ülkeleri arasındaki bazı stratejik ve ekonomik görüş ayrılıkları, Türkiye’nin beklediği hızda bir işbirliği sağlamasını engelleyebilir (Gözen, 2023).
BRICS’e üye olabilmek için Türkiye’nin mevcut üyelerden oybirliği ile onay alması gerekmektedir ve bu sürecin karmaşık olacağı tahmin edilmektedir. Özellikle Hindistan ve Çin arasında yaşanan sınır gerilimleri ve Rusya’nın Ukrayna krizi gibi faktörler, Türkiye’nin üyelik sürecini doğrudan etkileyecek unsurlar arasında sayılmaktadır (Middle East Monitor, 2024).
SONUÇ: Türkiye’nin Küresel Stratejisinde BRICS’in Yeri
Türkiye’nin BRICS’e başvurusu, çok boyutlu bir dış politika hamlesi olarak dikkat çekmektedir. Ekonomik, stratejik ve diplomatik açıdan Türkiye’nin uluslararası arenada yeni ittifaklar arayışını ve Batı’nın hegemonyasına karşı alternatifler geliştirme çabasını yansıtmaktadır. Bu süreç, Türkiye’nin gelecekteki küresel rolünü şekillendirecek önemli bir dönüm noktası olabilir.
Av. Fahrettin ÖNDER
E. Öğ. Alb. / Hukukçu / İngiliz Dili Öğretim Görevlisi
KAYNAKÇA:
a. Düzgün, S. A. (2023). Türkiye’nin BRICS Bloğundaki Yeri ve Batı ile İlişkileri. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
b. Göksel, M. (2022). BRICS ve Türkiye: Ekonomik ve Stratejik Beklentiler. Ankara Strateji Enstitüsü.
c. Middle East Monitor. (2024). “Turkey applies to join BRICS.” Erişim adresi: www.middleeastmonitor.com
ç. Öztürk, A. (2024). BRICS ve Çok Kutuplu Dünya Düzeninde Türkiye’nin Yeri. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
d. Stratfor. (2024). “For Turkey, BRICS Is Far From a Political and Economic Panacea.” Erişim adresi: www.stratfor.com
e. Gözen, R. (2023). Küresel Güç Mücadeleleri ve Türkiye’nin Stratejik Seçenekleri. SETA Yayınları.
