SURİYELİLERİN TÜRKİYE’DE TOPRAK ALIMI SORUNU
Hatay eski Büyükşehir Belediye Başkanı, Suriyelilerin Hatay’da ekilebilir alanları satın aldığını söylemişti. Ümit ÖZDAĞ’ın, basında yer alan bu haberi kullanması, savcı/yargıçlarca Kayseri olaylarını kışkırttığı şeklinde değerlendirilmiş ve tutuklama nedeni sayılmıştı. “Ne alaka?” demeyin! Konu şaka ya da fıkra değil. Hatay ve çevre illerde Suriyelilere satılan ciddi miktarda toprak var. Hazırsanız bilgiselde anlatalım:
(Aşağıda aktaracağım bilgilerin detayı, Ümit ÖZDAĞ hocamla birlikte yazdığımız “ANADOLU KALESİ” kitabında yer almaktadır)
Osmanlı devletinin Suriye’den çekilmesinden sonra Fransızlar, bölgedeki Türkleri göçe zorlamak için, taşınmazları üzerinde kısıtlamalar koymuşlardı. Daha sonra Suriye devleti de bölgedeki Türk nüfusa baskı uygulamak için taşınmaz kullanımı ve hakları konusunda kısıtlamaları devam ettirmişti. 1958’de Suriye’deki Türklerin taşınmazları, bedelleri ödenmeksizin kamulaştırılarak ellerinden alınmıştı. Türkiye “KARŞILIKLILIK” ilkesi gereğince, benzer uygulamalar ile misilleme yapmıştır.
Misilleme uygulanan devletlerin vatandaşları Türkiye’de taşınmaz edinemezler! Suriyeliler 1939’dan beri, Türk vatandaşlığını veya başka bir devletin vatandaşlığını kazansalar dahi Türkiye’de taşınmaz edinemezler! Ancak yine de, her nasılsa, zaman içinde arazi satışları olmuş, AKP iktidarı ile sistem değişerek satışlar artmaya başlamıştır.
AKP iktidarlarınca, Tapu kanununda 2008 yılında 5782 sayılı kanun 2’nci madde ve 2012 yılında 6302 sayılı yasanın 1’inci ve 2’nci maddesiyle yapılan değişiklikler, süreci başka bir yöne çevirmiş ve yabancıya satışlar daha da artmıştır. Çünkü, 2012 değişikliği ile KARŞILIKLILIK ilkesinin kaldırılması, yabancıya satışlarda işi iyice kolaylaştırmıştır. Müteakiben, Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçtikten sonra, 4 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan 698 sayılı KHK 9’ncu madde ile Bakanlar Kurulunda olan yetki “Cumhurbaşkanına” aktarılmıştır.
Resmi verilere göre, Hatay, Mardin ve Kilis, 1934-2008 döneminde yabancılara en fazla toprak satışının yapıldığı illerdir ve Hatay’da toprak satın alanların yüzde 99’u “Suriye” uyrukludur. Hatay’da 77 milyon m2; Kilis’te 26 milyon m2, Mardin’de 9 milyon m2 ve Gaziantep’te 5 milyon m2’lik toprak Suriye uyruklular tarafından satın alınmıştır.
İşin daha da ilginç yanı şudur: Taşınmazların yarıya yakınını satın alan Suriye uyrukların oranı, kişi sayısı bakımından, sadece yüzde 3’tür. Yani az sayıda Suriye uyruklu, geniş topraklar satın almaktadır. Bu arada, 2015’ten sonra yabancıya toprak satışına ilişkin rakamlar artık yayınlanmıyor. Bu bilgileri TÜİK veya Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü sayfalarında bulmak mümkün değil.
Sonuç olarak; AKP’nin iktidar olması ile birlikte yabancıya toprak satışı konusunda bir hareketlenme olduğu 2008’e kadar elimizde olan verilerden görülmektedir. Bu dönemde önce 2003 ve sonra 2005 yıllarında, Tapu kanununda iki değişiklik yapılmak istenmiş ama sonuç alınamamıştır. Ardından 2008 ve 2012 kanun değişiklikleri ile yabancıya toprak satışında düzen değişmiş ve KARŞILIKLILIK ilkesi kaldırılmıştır. 2018 yılında yetki Cumhurbaşkanına geçince, Yürütme erkinin inisiyatifi daha da artmıştır.
2000’li yılların başından itibaren yabancıya toprak satışında belirgin bir artış olduğu Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü kayıtları ile sabit iken artık güncel rakamlara erişim olanağı bulunmamaktadır. AKP hükümetinin konu hakkındaki güncel verileri niçin paylaşmadığı anlaşılamamaktadır.
2011’den itibaren, Suriye’den kitlesel göç ile gelen yabancıların Türkiye’de “Geçici Koruma” statüsü ile kabul edilmeye başlamalarının hemen ardından, 2012’de 6302 sayılı yasa değişikliği ile KARŞILIKLILIK ilkesinin kaldırılması, bir tesadüf olabilir mi? Geçici Koruma statüsündeki Suriyelilerin özellikle bu bölgede yoğun olarak ikamet ediyor olmaları da bir rastlantı mıdır acaba?
Hatay ili, büyük ATATÜRK’ün şahsi meselem dediği, hastalığında ölümü hiçe sayıp büyük gayret gösterdiği ve ardından Anavatana katılmış, tarihi miras kentimizdir. Bu bölgede yabancılara toprak satışı, çok hassas olunması gereken bir konudur. Filistin’de toprak satışı ile İsrail devletinin kurulması, ibretlik bir örnek olarak önümüzdedir.
Sn. Ümit ÖZDAĞ’ın, Hatay ve bölgede yabancılara toprak satışı mesajı, Kayseri olaylarında doğrudan / dolaylı tahrik nedeni değildir elbette! Ancak, yasak olmasına rağmen, Suriyelilere Hatay ve çevresinde toprak satışı yapılıyor olması, her vatanperverin şapkayı çıkarıp önüne koyup, yeniden düşünmesi gereken hassas bir konudur!
30.01.2025
Dr. Fikret BAYIR
E. Kur. Alb. / Zafer partisi Genel Bşk. Yard.
